.... kiedy to się już wydarzyło

czyli jak trauma wpływa na nasze życie

Trauma to doświadczenie, które głęboko odciska piętno na naszej psychice, emocjach i ciele. Może wynikać z różnych wydarzeń – od jednorazowych, takich jak wypadek czy przemoc, po długotrwałe sytuacje, jak zaniedbanie w dzieciństwie czy trudne relacje. Niestety, jeśli trauma pozostaje nieprzepracowana, może prowadzić do poważnych konsekwencji w życiu osobistym, społecznym i zdrowotnym. Przyjrzyjmy się, dlaczego tak się dzieje i jak możemy temu zaradzić.

Wpływ na zdrowie psychiczne

Jednym z najczęstszych skutków nieprzepracowanej traumy są problemy ze zdrowiem psychicznym. Trauma może powodować:

• Zaburzenia lękowe – osoby zmagające się z traumą często doświadczają chronicznego stresu, napadów paniki czy uczucia ciągłego zagrożenia.

• Depresję – nieprzepracowana trauma może prowadzić do poczucia beznadziei, niskiej samooceny i braku sensu życia.

• Zespół stresu pourazowego (PTSD) – objawia się flashbackami, nadmiernym pobudzeniem, trudnościami w kontrolowaniu emocji i unikaniem sytuacji przypominających o traumatycznych wydarzeniach.

Problemy w relacjach międzyludzkich

Osoby z nieprzepracowaną traumą często mają trudności w budowaniu zdrowych relacji. Mogą

sobie z tym radzić np. poprzez unikanie bliskości lub zbytnie zaabsorbowanie partnerem, funkcjonowanie w szkodliwych schematach relacyjnych. Trauma często powoduje nadmierne reakcje emocjonalne – takie jak gniew, zamknięcie w sobie czy wycofanie – co utrudnia porozumienie z innymi ludźmi.

Fizyczne konsekwencje traumy

Nieprzepracowana trauma wpływa również na nasze ciało. Przewlekły stres związany z nierozwiązanymi emocjami może prowadzić do:

• Zaburzeń snu, takich jak bezsenność lub koszmary nocne.

• Problemy z układem pokarmowym, takie jak zespół jelita drażliwego (IBS).

• Chorób przewlekłych, w tym chorób serca, nadciśnienia czy osłabienia układu odpornościowego.

Trauma dosłownie „osadza się” w ciele – teoria pamięci ciała, promowana m.in. przez dr. Bessela van der Kolka, pokazuje, że doświadczenia traumatyczne mogą być zapisane w naszym układzie nerwowym i wpływać na funkcjonowanie organizmu.

Autodestrukcyjne zachowania

Nieprzepracowana trauma często prowadzi do prób tłumienia bólu za pomocą destrukcyjnych mechanizmów obronnych. Może to obejmować:

• Nadużywanie alkoholu lub substancji psychoaktywnych.

• Zachowania kompulsywne, takie jak objadanie się, hazard czy zakupy.

• Samookaleczenia lub inne formy autodestrukcji.

Takie działania są formą radzenia sobie z bólem, jednak zamiast go redukować, często pogłębiają problem.

Przekazywanie traumy na kolejne pokolenia

Trauma, która nie została przepracowana, może być przekazywana kolejnym pokoleniom. Mechanizmy te działają zarówno na poziomie emocjonalnym, jak i środowiskowym. Dzieci wychowane przez osoby z nieprzepracowaną traumą często doświadczają chaosu emocjonalnego, trudności w nawiązywaniu więzi czy nadmiernych oczekiwań, co z kolei wpływa na ich własne życie i relacje.

Jak sobie z tym poradzić?

Pierwszym krokiem w pracy z traumą jest jej uznanie i zrozumienie. Nierzadko osoby doświadczające traumy starają się bagatelizować swoje doświadczenia, uważając je za “normalne” lub “niewarte uwagi”. Tymczasem wsparcie psychoterapeutyczne może okazać się kluczowe w procesie zdrowienia. Metody pracy z traumą oparte na dowodach obejmują:

• Terapię EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) – pomagającą przetworzyć trudne wspomnienia.

• Terapię poznawczo-behawioralną (CBT) – umożliwiającą zmianę myślenia i zachowań związanych z traumą.

• Pracę z ciałem – takie jak joga, mindfulness czy terapie somatyczne, które pomagają uwolnić emocje zakorzenione w ciele.

Nieprzepracowana trauma nie zniknie sama. Jej konsekwencje mogą ujawniać się w każdym aspekcie życia – od zdrowia psychicznego i fizycznego, przez relacje, aż po sposób, w jaki radzimy sobie z codziennymi wyzwaniami. Choć konfrontacja z bolesnymi wspomnieniami może być trudna, podjęcie tego kroku to akt troski o siebie i swoje przyszłe życie. Terapia i praca nad sobą mogą przywrócić równowagę i pomóc odzyskać kontrolę nad swoim życiem. Warto dać sobie szansę na zdrowienie.

Nie bądź z tym sam. Jesteśmy tu by Cię wspierać.